Drobne, czerwone lub fioletowe żyłki widoczne na nogach mogą być czasem jedynym objawem przewlekłej choroby żylnej.

Opisywane poniżej zmiany żylne występują dość powszechnie, zwłaszcza u kobiet. Pojawiają się głównie na bocznych powierzchniach ud, w okolicy dołów podkolanowych i wokół kostek. Żyłki te mogą rozwijać się pojedynczo lub w skupiskach, w postaci drzewiastych lub pajączkowatych rozgałęzień.

W zależności od wielkości i położenia w stosunku do skóry, naczynia te dzielimy na dwa rodzaje:

  • telangiektazje (inaczej „pajączki naczyniowe”, „naczynka”, spider veins, venous stars, threated vein, sunburst veins, birch twigs, ankle flare) – to poszerzenia drobnych żyłek śródskórnych o bardzo małej średnicy (< 1 mm).

– te najcieńsze naczynka o średnicy 0,1-0,4 mm tworzą często delikatną siateczkę „mikro” żyłek o szkarłatnym kolorze. To trudne w leczeniu tzw. angiektazje.

– nieco szersze, ciemnoniebieskie telangiektazje – to tzw. wenulektazje. Mają średnicę 0,4 – 1,0 mm

– wenulo-angiektazje – naczynia średnicy 0,6 – 2,0 mm w kolorze purpurowym

 

  • żyły siatkowate (żylaki siatkowate, reticular veins) – to poszerzenia naczyń żylnych o krętym przebiegu i niewielkiej średnicy (< 4 mm) zwykle niebieskiego koloru, zlokalizowane w powierzchownym układzie żył, bezpośrednio pod skórą. Ich układ czasem przypomina sieć rybacką, stąd nazwa
  • telangiektazje wtórne (neoteleangiektazje, matting) – mogą rozwinąć się np. w wyniku stłuczenia lub urazu jatrogennego – po skleroterapii, laseroterapii, zabiegach endowaskularnych lub chirurgicznych usuwania żylaków. Ich pojawianie się jest trudne do przewidzenia. Telangiektazje tego typu są drobne, leżą w ilości od kilku do nawet kilkudziesięciu „nitek” równolegle do siebie. Są wyraźnie odgraniczone, tworzą fioletowy „nalot” na skórze, który znika po uciśnięciu szklaną płytką. Przyczyna ich powstania jest dotychczas nie ustalona. Prawdopodobnie uraz tkanek u niektórych osób pobudza reakcje obronne organizmu z tzw. neoangiogenezą, czyli nowotworzeniem naczyńneoteleangiektazje - matting

Precyzyjne określenie położenia telangiektazji czy żył siatkowatych w stosunku do skóry i dokładna ocena ich szerokości ma decydujący wpływ na wybór metody usuwania tych zmian i prognozowanie efektów leczenia.  Nie wszystkie zmiany można bowiem leczyć tym samym sposobem, nie wszystkie żyłki reagują też w podobny sposób na tą samą metodę leczenia. Im mniejsze zmiany, tym pozbycie się ich może być trudniejsze.

Więcej zdjęć zmian naczyniowych o typie telangiektazji i żył siatkowatych możesz zobaczyć w Galerii.

W centrum telangiektazji czy żyłek siatkowatych udaje się czasem zlokalizować drobne naczynie, nazywane „żyłką centralną”. Odnalezienie w trakcie badania flebologicznego tej żyłki, która zasila w krew opisywane wyżej zmiany może być kluczowe w leczeniu ogniska telangiektazji i żylaków siatkowatych. Poszukiwania żyły z której krew napływa do widocznych telangiektazji ułatwia nam badanie USG Duplex Doppler i użycie oświetlacza naczyniowego VeinViewer.

Skupiska drobnych żyłek widoczne przy kostkach, układają się często w charakterystyczny promienisty kształt. W tej lokalizacji, tak ułożone naczynia określamy mianem „corona phlebectatica paraplantaris”.

Corona phlebectatica paraplantaris.

Obecność bogato rozgałęzionych telangiektazji, które mogą układać się w kształcie wachlarza na przyśrodkowej powierzchni uda prawie zawsze wiąże się z obecnością refluksu o różnym stopniu nasilenia w żyle odpiszczelowej lub w jednym z jej dopływów.

Co to jest refluks żylny? Którą żyłę nazywamy odpiszczelową? Jakie jest ich znaczenie w planowaniu leczenia teleangiektazji czy żył siatkowatych? Odpowiedź znajdziesz tutaj – Żylaki kończyn dolnych.

Rozsiane telangiektazje na udzie.

Możliwości zapobiegania rozwojowi telangiektazji i żylaków siatkowatych nie są duże. Zwraca się uwagę na liczne czynniki predysponujące: skłonność genetyczna, ciąża, siedzący tryb życia, większa masa ciała, nadmierne ogrzewanie miejscowe (depilacja gorącym woskiem, kąpiele słoneczne, solarium), przeciążenia fizyczne (długotrwałe stanie, dźwiganie ciężarów, siłownia), podrażnienie chemiczne (hormonoterapia, sterydy).

Nie można bagatelizować sytuacji, kiedy na nogach zaczynamy zauważać żyłki (telangiektazje, żyły siatkowate), których wcześniej nie było widać. Zbyt często obecność tych drobnych naczyń  traktuje się wyłącznie jako defekt kosmetyczny, podczas gdy mogą być one objawem wczesnych lub utrwalonych zmian w budowie i czynności układu żylnego powierzchownego i/lub głębokiego, stanowiąc tak naprawdę „wierzchołek góry lodowej”.

Szczególnie w przebiegu ciąży wczesne badanie układu żylnego i wdrożona profilaktyka oraz leczenie zapobiegają dalszemu rozwojowi pojawiających się na nogach zmian.

Jeśli na nogach pojawiły się zmiany żylne, których wcześniej nie było widać warto przeprowadzić badanie flebologiczne, zawsze połączone z badaniem przepływów krwi metodą USG Duplex Doppler. Po takim kompleksowym badaniu, które wykonujemy w naszym ośrodku, ustalamy stopień zaawansowania choroby żylnej i nakreślamy plan leczenia. Może to być w zależności od rodzaju i rozległości zmian żylnych laseroterapia, skleroterapia, małoinwazyjne leczenie endowaskularne, czy w przypadku dolegliwości bez wyraźnych zmian żylnych kompresjoterapia i farmakoterapia.